Op veel bedrijven krijgt digitale tochtigheidswaarneming inmiddels de voorkeur boven visuele waarneming.

Eén van de grootste uitdagingen in de melkveehouderij, is het verbeteren van zowel de productie als de vruchtbaarheid. Naast de inzet van fokkerij-organisaties, die bijdragen aan de genetische verbetering van reproductiekenmerken, zijn er veel bedrijven die systemen aanbieden die melkveehouders helpen om hun koeien beter drachtig te krijgen. Het eerste belangrijke ingrediënt daarvoor is een goede tochtigheidswaarneming.

JACQUES BERNARD CHRISTINE MASSFELLER

Volgens diverse studies kost een gemiste tochtigheid na lactatiedag 120 tussen de 60 en 80 euro. Dat zijn aanzienlijke onzichtbare kosten voor bedrijven, die natuurlijk ook afhankelijk zijn van het productieniveau en de persistentie van hun veestapel. Daarbij komen we ook terecht in de jarenlange discussie, of één kalf per koe per jaar het doel is, of dat we ons op een pad begeven met vrijwillig verlengde lactaties. Onafhankelijk van de strategie die melkveehouders kiezen voor hun bedrijf, willen ze dat een groot deel van het koppel op een bepaalde dag in de lactatie geïnsemineerd kan worden en dan ook drachtig wordt. Daarom was tochtigheidswaarneming altijd al essentieel, maar is dat in de loop der jaren nog belangrijker geworden. Een reden daarvoor is het gemiddelde aantal koeien per bedrijf en per arbeidskracht. Een andere reden is dat hoogproductieve koeien een kortere tochtigheidsduur hebben. De duur van de hoofdbronst ligt inmiddels tussen de acht en twaalf uur en is in de ontwikkeling van de fokkerij door de jaren heen bijna gehalveerd. Dat zijn enkele beweegredenen waarom steeds meer bedrijven zoeken naar technische ondersteuning bij de tochtigheidswaarneming.

ARBEID REDUCEREN

De wereldwijd opererende Nederlandse high-tech-onderneming Nedap ontwikkelt al decennialang hoogwaardige en innovatieve hard- en software-oplossingen. Op verschillende gebieden, zoals bijvoorbeeld gezondheidszorg en veiligheid- en veestapelmanagement, is de missie van Nedap om het dagelijkse werk van de klanten lichter te maken. ‘Op het gebied van dierhouderij is ons doel om de gezondheid en productiviteit van de dieren te maximaliseren, bij een gelijktijdige reductie van de hoeveelheid werk en grondstoffen. Op die manier verbeteren we het leven van mens en dier en helpen we de zuivelfabrieken om hun ecologische voetafdruk te verkleinen,‘ zegt Bas Weustenenk, regiovertegenwoordiger bij Nedap. ‘Met behulp van automatische tochtdetectie reduceren we de hoeveelheid werk en verhogen we gelijktijdig de detectieresultaten. De visuele waarneming in de stal vervalt compleet en de veehouder krijgt de berichten over zijn dieren ongecompliceerd op zijn PC of smartphone. De tijd kan daardoor op een andere plek zinvol benut worden, hetgeen de efficiëntie en effectiviteit van het bedrijf weer ten goede komt,‘ vervolgt Weustenenk. Het systeem richt zich daarbij op de activiteit van de dieren en volgt de klok rond tekenen van tochtigheid – zoals snuffelen, kinoplegging, bespringen en staan – bij alle koeien. De meldingen voor tochtige koeien worden realtime doorgegeven, net als het optimale inseminatietijdstip. Dat helpt om nog betere bevruchtingsresultaten te krijgen en verlaagt de tussenkalftijd, evenals het aantal benodigde doses sperma per drachtigheid. Het bijzondere aan het concept van het bedrijf is daarbij dat er verschillende mogelijkheden zijn om de gegevens te benutten. Enerzijds kunnen de gegevens via een bedrijfseigen veestapelmanagementprogramma verder verwekt worden. De andere mogelijkheid is om de technologie via een tweede aanbieder te benutten, omdat de vastgelegde gegevens naadloos in alle belangrijke veestapelmanagementprogramma’s ingevoerd kunnen worden

‘In de toekomst zal kunstmatige intelligentie steeds belangrijker worden bij de analyse van gegevens en bij het oplossen van problemen.‘

DRIE OPTIES

De Zweedse melktechniekonderneming DeLaval biedt haar klanten drie verschillende mogelijkheden van tochtigheidswaarneming aan. In de eerste plaats is dat de eenvoudige en al jarenlang gevestigde activiteitsmeting. Daarnaast biedt DeLaval een systeem aan, dat zich bezighoudt met het gedrag van individuele dieren, de DeLaval Plus Behavior Analysis. De gedragsveranderingen en beweegredenen van een koe worden door middel van kunstmatige intelligentie, de DeLaval DeepBlue, geanalyseerd. Als er een tochtigheid aankomt, wordt de waarschijnlijkheid, alsmede het venster van het optimale inseminatietijdstip berekend en doorgegeven aan de veehouder. ‘In de toekomst zal kunstmatige intelligentie steeds belangrijker worden bij de analyse van gegevens bij de oplossing van problemen. Daarom hebben we in ons bedrijf een team specialisten samengesteld, dat zich bezighoudt met het inpassen van kunstmatige intelligentie in de digitale service,‘ vertelt Dr. Sina Stein, Market Area Development Manager bij DeLaval. De derde mogelijkheid is de DeLaval Repro, met de hardware Herd Navigator, bij automatische melksystemen. Hierbij wordt het progesterongehalte in de melk gemeten en aan de hand daarvan worden tochtigheden 36-48 uur vooraf herkend. Een wezenlijk voordeel daarbij is dat ook stille tochtigheden heel duidelijk gedetecteerd worden, zelfs als een koe nauwelijks activiteit laat zien. Daarnaast kunnen dieren zonder cyclus, cystes en abortussen vroegtijdig onderkend worden. Dat leidt ertoe dat over de hele linie sneller ingegrepen kan worden, waardoor het aantal guste dieren in een veestapel daalt, en zodoende de productiviteit stijgt. Een ander feature is de drachtigheidcontrole. ‘Het is bij de Herd Navigator belangrijk dat de gegevens in het veestapelmanagementprogramma DelPro™ zorgvuldig ingevoerd worden. Want aan de hand van die gegevens rekent de Herd Navigator zelf uit, op welke dagen bij een individuele koe metingen gedaan moeten worden, om het verbruik van teststrips voor de progesteronmeting te verminderen,‘ zegt Dr. Stein. Het programma DelPro™ voegt daarnaast alle verzamelde gegevens per dier samen en kan helpen bij het opzetten van gestandaardiseerde arbeidsprocessen, die de arbeidsefficiëntie op het bedrijf verbeteren.

IN DE KOE

Een vooruitstrevend gezondheidsmanagementsysteem op basis van bolus-technologie is het concept van de firma smaXtec, dat bij de meeste melkveehouders inmiddels wel bekend zal zijn. De bolus in de netmaag levert snel en met hoge precisie gegevens over de innerlijke lichaamstemperatuur, de opgenomen waterhoeveelheid en drinkcycli, herkauwactiviteit en activiteit. Door veranderingen in het gedrag van de koeien kunnen tochtigheden herkend worden. Zodra de hoofdbronst is geïdentificeerd, stelt het systeem een optimaal inseminatievenster voor. Daardoor weten veehouders precies wanneer een inseminatie de grootste kans van slagen heeft, wanneer de waarschijnlijkheid afneemt en wanneer een inseminatie niet aan te raden is. Daardoor worden de inseminatiekosten verlaagd en de drachtigheidsresultaten verhoogd. Het systeem identificeert vruchtbaarheidsstoringen, zodat de veehouder vroegtijdig maatregelen kan nemen en waardevolle tijd kan besparen. Naast de tochtigheidswaarneming herkent smaXtec ook afkalvingen. Ongeveer 15 uur voor het afkalven wordt een melding uitgezonden, zodat de melkveehouder zich kan voorbereiden op de geboorte. Daardoor kan het risico op doodgeboorten, aan de nageboorte blijven staan en baarmoederontstekingen worden verminderd, wat een groot voordeel is voor de vruchtbaarheid en de volgende drachtigheid. ‘We vinden het belangrijk dat we meten waar het het zinvolste is: binnenin de koe in de netmaag. Dat maakt het voor onze klanten mogelijk om sneller hun doelen te bereiken, of dat nu betere drachtigheidsresultaten zijn of een reducering van de inzet van antibiotica,‘ zegt Stefanie Murauer, International Marketing Manager bij smaXtec. En ook hier wordt er in de toekomst versterkt op ingezet om kunstmatige intelligentie steeds meer te gebruiken, om de arbeid op de bedrijven te verlichten en gericht te verbeteren. Zo heeft smaXtec met TruAdvice™ een innovatieve techniek ontwikkeld, die het boeren mogelijk maakt om de volle kracht van de gegevens op hun bedrijf te benutten. Op basis van statistieken en omvangrijke analyses van onderzoeksinstituten, veeartsen en branche-experts, wordt TruAdvice™ gestaag doorontwikkeld, om de gezondheid en vruchtbaarheid op de bedrijven verder te verbeteren. Momenteel levert TruAdvice™ ziekteverdenkingsmeldingen voor mastitis, binnenkort volgen nog meer gangbare ziektes bij melkkoeien.

COMBINATIE

Bij Antony‘s Belle-Vue in het Luxemburgse Beaufort wordt zowel met de Herd Navigator van DeLaval gewerkt als met smaXtec., zoals bedrijfsleider Nico Antony vertelt: ‘Ik beschouw smaXtec als een toepasselijke aanvulling op de Herd Navigator. De Herd Navigator meldt me vroeg welke koeien tochtig worden en smaXtec helpt me erbij om het inseminatietijdstip nog preciezer te bepalen. De eigenlijke reden om smaXtec erbij te nemen was echter de bewaking tijdens de droogstand en de continue temperatuurmeting. Dat laatste helpt vooral om bij zware mastitisgevallen, maar onlangs ook bij blauwtong snel en effectief te reageren.‘